Je kunt er tegenwoordig moeilijk naast kijken, de “bloody pirates” zijn terug.
Jullie weten ongetwijfeld allemaal dat Pirates of the Caribbean – Dead Man’s Chest het vervolg is op het immens populaire (en eigenlijk echt wel goede) Pirates of the Caribbean – The Curse of the Black Pearl. Blijkbaar kon het publiek niet genoeg krijgen van ‘Captain Jack Sparrow’ en de mannen van Disney voldeden ongetwijfeld met veel plezier (en zich waarschijnlijk goed in de handjes wrijvend) aan dit verzoek. Met succes. De film heeft tijdens zijn openingsweekend in de States verschillende records verbroken (welke weet ik niet, ze vinden er altijd wel nieuwe uit), en lijkt ook wereldwijd een gigantisch succes te worden.
Verdiend? Naar mijn bescheiden mening niet, maar ja, wie ben ik. Zo schitterend en origineel ik de eerste film vond, zo ontgoochelend en overbodig vond ik de tweede (en de derde, en de blijkbaar geplande vierde!).
Gelukkig voor jullie gaat het hier echter over de muziek, en dus blijven jullie gespaard van mijn gezaag over al die dingen die me in de film ongelofelijk stoorden, want… ik vind de muziek eigenlijk goed.
Zimmer zal altijd wel voor controverse zorgen. Eigenlijk is het allemaal best ironisch. Bij de meeste filmmuziekliefhebbers is hij niet meteen “mister popular”, terwijl hij bij het grote publiek, denk ik, wel één van de meest bekende (en geliefde?) filmmuziekcomponisten is… Ik houd er me allemaal een beetje uit… Ja, de man gebruikt veel synth en maakte van de filmmuziekindustrie een echte industrie, waarbij filmmuziek voor een deel haar originaliteit verloor (als je dezelfde muziek kunt gebruiken voor een piratenfilm, een Koning Arthur-verhaal, of een gijzeling in Alcatraz, tja, dan onttrek je toch een deel van haar eigenheid…).
Aan de andere kant heeft Zimmer wel filmmuziek meer onder de ruime belangstelling gebracht. En als dat meer liefhebbers oplevert, … Plus, de man kan echt wel met zijn synths werken. Hij weet er toch erg mooie thema’s uit te toveren, misschien niet altijd even goed uitgewerkt, maar ze zitten er wel.
kuchje Goed, daarmee weten jullie natuurlijk nog altijd niet wat ik van de soundtrack vind. Dus… hier komt de bespreking…
(SPOILERS – voor wie de film nog niet gezien zou hebben)
(01) Jack Sparrow
En Zimmer steekt meteen van wal (sorry…) met een nieuw thema voor (anti-)held Jack Sparrow. Het is het best uitgewerkte nieuwe thema. Strijkers brengen zacht een ietwat onnozele melodie, gebaseerd op die vrolijke-piraten-cello-jig uit de eerste film (hier ook kort te horen rond 1’38). Zimmer lijkt vooral het klungelige karakter van het personage te willen benadrukken.
Bij 1’24 klinkt kort het Jack-motief (dat in de eerste film vaak te horen is wanneer hij iets van plan is), gevolgd door die vrolijke-piraten-cello-jig (1’38). Uit deze melodie wordt nu een Jack-actiethema opgebouwd (met hier en daar ook actievarianten op zijn “gewone” thema). Strijkers, sterke synth opwellingen, koperblazers, hier en daar wat sinister koor (vb 5’01) (geeft dan toch wat piratensfeer) ... enfin, weer de typische Zimmer-mix. Maar het werkt. Het is een heerlijk stuk energieke muziek.
De track eindigt (5’17) met een herhaling van het “gewone” Jack-thema, eerst enkel met cello en zachte strijkerbegeleiding, later ook in de actievariant. Een mooie climax.
(02) The Kraken
Ook Davy Jones’ huisdier krijgt zijn eigen thema, en dan nog zo eentje waar je “voor of tegen” bent. Sommigen vinden het fantastisch, anderen gaan gaan lopen van zodra ze de eerste noten horen. Ik zit er (je kunt het wel al raden) ergens tussenin.
Het begin is schitterend. Lage synths en bassen scheppen een onheilspellend “stilte voor de storm”-gevoel dat steeds dringender en dringender wordt. Vanuit de diepte is gevaar op komst. Plotse harde akkoorden (synth en koor) (0’40) maken het ineens veel concreter. De onheilspellende bassen keren echter terug, Het gevaar lijkt even geweken.
Rond 1’18 verschijnt zacht een tweede melodie die vanaf 1’28 verder door het orgel (niet toevallig Davy Jones’ instrument) wordt uitgewerkt, rond 1’50 bijgestaan door de synths en de rest van het orkest.
Bij 2’11 wordt de melodie afgebroken en blijft er enkel een “hartslag” over (verwijzend naar Davy Jones en de kist?).
Hierna krijgen we weer de afwachtende en onheilspellende baslijn.
Vanaf 2’50 begint het (in mijn ogen) fout te gaan. Blijkbaar had Zimmer niet genoeg met twee melodieën voor die octopus. Hier komt hij met nog een derde op de proppen: een beukende, harde track vol dissonanten, met meedogenloze synths en percussie en – hou je vast – gierende elektrische gitaar. Echt zo muziek die voor iedere moderne actiefilm kan gebruikt worden, zo van die stoere “motorrijders” metal. Chaos.
Bij 4’54 verschijnen opnieuw die harde akkoorden van in het begin (om toch nog een soort geheel te hebben).
Rond 6’12 maakt de orgelmelodie ook weer zijn opwachting en de “hartslag”-percussie eindigt de track (dan toch nog in relatieve schoonheid).
(03) Davy Jones
Het derde nieuwe thema is voor slechterik Davy Jones.
Groot was mijn verrassing toen ik dit voor de eerste keer hoorde. Een muziekdoos (!?) speelt zacht het melancholische thema, vanaf 0’36 ook met strijkers en treurende houtblazers. Het klinkt verbazend teder. Zoals we uit de film kunnen opmaken, heeft de sukkelaar uit liefdesverdiet zijn hart uigesneden en het in een kist gestopt (een originele remedie – ik weet niet of het echt helpt of het aan te raden is).
Gelukkig wordt het allemaal net niet te melig want bij 1’13 komen daar ineens het orgel, synth percussie, orkest en koor die het thema veel harder en theatraler brengen (in de film wordt het door Davy Jones zelf op zijn orgel gespeeld).
Toch is het de muziekdoos die uiteindelijk het laatste woord heeft en willens nillens geeft het toch iets breekbaars aan de gevreesde kapitein van de Vliegende Hollander.
(04) I’ve Got My Eye on You
Het begin van de film?
Een sinistere kerkklok, een onheilspelende sfeer. Rond 0’16 horen we een stukje muziek dat ook al in film 1 te horen was toen de nog vervloekte Black Pearl Port Royal binnenvoer.
Dissonante “horror”-strijkers en harde synths bouwen op naar een korte climax. De soldaten van de Oost-Indische Companie komen toen in Port Royal en nemen Will en Elizabeth gevangen? Of is het de korte piratengevangenis-scène in het begin waar die lijken in zee worden geworpen?
Hierna volgt een van mijn favoriete stukjes op de cd: het donkere koorstuk (vanaf 0’51) met een duistere houtblazer (1’11). Het brengt me zo terug naar de attractie in Disneyland...
Vanaf 1’30 verandert de sfeer. Een militaire percussie leidt het hoofdthema uit film 1 in, nu gebracht door een “echt” orkest (waardoor het voller klinkt). Ook nu wordt het gebruikt om Jack Sparrow’s intrede in het verhaal te illustreren. Het doet goed het terug te horen, en jammer genoeg blijft het ook bij deze ene keer. Vanaf 2’05 neemt zijn nieuwe thema het al over. En het is dan ook dat thema dat verder op de cd en in de film gebruikt zal worden om naar het personage te verwijzen.
(05) Dinner is Served
Eén van mijn favoriete tracks die meteen opent met sterke percussie, dramatsche koperblazers, wervelende strijkers en gluterale vocalises – “bestudeerd” primitief. Orlando wordt hier op een stokje naar het kannibalendorp gebracht.
En dan is er ineens die overgang (0’48) (jammer genoeg niet zo in de film). Van het ene uiterste naar het andere. Op deze potsierlijke “humpapa”-wals probeert de Black Pearl crew al zwierend uit die bolvormige gevangenisnetdinges te ontsnappen. Grappig en goed gedaan.
(06) Tia Dalma
Het nummer opent met een harde variant op het spanningsmotief uit film 1. Strijkers herhalen zacht het motief.
Vanaf 0’24 verandert plots het ritme (met sloepjes waadt de crew door een moeras naar de hut van Voodoo-heks Tia Dalma). Rond 0’37 klinken mysterieuze vocalises (het Tia Dalma-thema?), gevolgd (nogal onverwacht) door een speelsere baslijn (1’00).
Na een korte stilte klinkt ineens de trieste muziek uit film 1 (1’35) (te horen wanneer de vervloekte piraten niet langer vervloekt zijn, en zich moeten overgeven aan de Britse soldaten). De muziek zal ook nog verder op de cd (en in de film) te horen zijn, dus misschien ga ik haar best een specifieke naam geven: het afscheid-thema (deze term lijkt het meest de momenten te overkoepelen waarin het thema wordt gebruikt).
Omdat vanaf 2’27 de diepe strijkers een donkere variant op het Davy Jones-thema brengen, gevolgd door een erg Gladiator-klinkende dulcimer, denk ik dat Tia Dalma hier het verhaal van Davy Jones, zijn liefdesverdriet, zijn hart en de kist vertelt.
Let ook even op 2’37: die muziek was ook al in film 1 te horen wanneer Barbossa Elizabeth vertelt over de vloek – een soort vloek-motief dan?
Bij 3’08 klinkt zacht een thema dat ik verdorie niet kan plaatsen. Ik ken het, maar ik weet niet van waar. Enfin, misschien is het een variatie op het Tia Dalma-thema dat er op volgt (met een “hartslag”-baslijn – toeval? Een vriendin beweert dat Tia Dalma Davy Jones’s grote liefde is, vandaar hier dan eventueel de hartslag. Ik vind het nogal vergezocht, maar je weet nooit natuurlijk...).
(07) Two Hornpipes (Tortuga)
Accordeon, fluitjes, viool, ... een heerlijk sfeernummer.
Geen muziek van Zimmer (het is in de film apart gecredit). Het wordt door een klein bandje gespeeld tijdens het gevecht in Tortuga.
(08) A Family Affair
Een duister begin met diepe akkoorden op elektrische gitaar (?). Lage strijkers (0’09) brengen dezelfde melodie die te horen is in Film 1 wanneer Will hoort wat er met zijn vader gebeurd is (het Bootstraps-thema?).
Vanaf 0’30 klinkt ook kort het Davy Jones-thema. Will ontdekt dat zijn vader hoort bij de vervloekte crew van de Vliegende Hollander.
De strijkers worden steeds dringender; er wordt opgebouwd naar een climax (zoals in “Swords Crossed” in film 1, waarin Barbossa Elizabeth vertelt over de gevolgen van de vloek), die eindigt in het thema van de Black Pearl (1’23).
Dramatisch orkest en koor. Allemaal nogal bombastisch.
Rond 1’52 brengen een zacht koor, strijkers en een opvallende viool een variatie op het Afscheid-thema. Het Davy-Jones thema volgt (2’17), eerst heel mooi gebracht door strijkers (in verschillende laagjes) en daarna ook door de muziekdoos en het koor. Het klinkt een beetje als spookmuziek: griezelig en nostalgisch.
(09) Wheel of Fortune
De beste actietrack op het album, in de film te horen tijdens het (veel te lange) gevecht op het wiel.
Verschillende thema’s en melodieën uit zowel de eerste als de tweede film volgen elkaar hier aan sneltempo op.
Van in het begin horen we de basis van Actie-thema 2 (film 1), met daarboven het thema van de Black Pearl (0’12).
Rond 0’27 brengen koperblazers kort een variatie op het hoofdthema uit film 1, gevolgd door actiemuziek, ook uit film 1 (0’38). Harde synths, percussie, hier en daar wat koor, lawaaierig orkest.
Bij 1’06 klinkt Actiethema 1 uit film 1 (opnieuw voor een gevecht tussen Jack en Will, met Norrington er nu ook bij). Het actiethema van Jack Sparrow (1’32) volgt.
Na een korte climax van de strijkers, brengt een cello het Jack-motief (het personage is duidelijk iets van plan – gaat hij er hier vandoor met de kist? Of valt hij hier in die put?)
Vanaf 2’14 verandert de sfeer opnieuw. Strijkers brengen zacht in pizzicato het spannings-motief. Er volgen enkele effecten (2’31) die ook in film 1 al opdoken. Bij 2’43 klinkt opnieuw de muziekdoos, nu samen met dat “spookfluitje” uit film 1 (“Barbossa is Hungry”) die het beiden het Davy Jones-thema brengen.
Na een kort crescendo, volgt opnieuw de harde percussie met nu nog even het orgelthema van de Kraken (3’05).
Rond 3’13 is het de beurt aan de vrolijke-piraten-cello-jig, nu begeleid door het hele orkest. Het Jack Sparrow-actiethema volgt en vanaf 4’10 ook zijn “gewone” thema, af en toe onderbroken door de basis van actiethema 2 (4’21). Het thema wordt verder herhaald en uitgewerkt in verschillende variaties.
Na een korte stilte (5’50) volgt kort actiemuziek uit film 1 (tijdens het gevecht met Barbossa), hier en daar onderbroken door zware bassen (van het Kraken-thema? - 6’01). Naar het einde toe is het weer de basis voor actiethema 2 (6’21) die meer en meer op de voorgrond komt. Strijkers herinneren ons nog even aan Davy Jones (6’27). De track eindigt in spanning.
(10) You Look Good Jack
De track opent met mysterieuze, duistere muziek die wat doet denken aan de Black Pearl muziek uit film 1 (wanneer Elizabeth er “te gast” is). Zalige “spookmuziek”, bijvoorbeeld rond 0’16 die viool en de “spookfluit” en iets later de klavecimbel).
De muziek is vooral onderscore: afwachtende strijkers en koperblazers.
Vanaf 1’13 klinkt zacht het Davy Jones-thema. Toch blijft de muziek verder onderscore, met hier en daar wat griezelige violen (vb 1’49). Komt Bootraps Bill Jack hier vertellen over zijn bloedschuld bij Davy Jones?
Vanaf 2’24 wordt de spanning directer. Steeds sneller en sneller dringen strijkers en percussie zich op. Zenuwachtige muziek. Het komt echter nooit tot een echte climax.
Rond 2’52 wordt de spookmuziek-onderscore herhaald, met ook kort een duidelijke hartslag (verwijzend naar Davy Jones? – 2’58).
Jack lijkt ineens wakker te schieten (3’16), schreeuwt zijn crew wakker en wil zich zo snel mogelijk uit de voeten maken.
Na een korte stilte klinkt ineens onverbiddellijk hard (elektrische gitaar) het vervloekte piraten-thema uit film 1, dat in 3’57 eindigt in gesmoorde stilte.
Vanaf 4’05 brengen diepe strijkers nog even het Davy Jones-thema als laatste waarschuwing, in 4’39 zelfs bijgestaan door een duduk (?). Rond 4’59 klinkt kort de hartslag met in de bassen zacht de aanzet tot het Kraken thema.
De muziek deint onheilspellend uit en eindigt op een dissonantie.
(11) Hello Beastie
Een nogal verrassende laatste track. Geen groots geweld maar vooral veel mijmerende onderscore met dramatische orkestratie (zware strijkers, koor, ...).
Vanaf 0’28 klinken korte aanzetten tot het hoofdthema, maar die worden al snel onderschept door een duister mannenkoor en treurende strijkers. Het is bijna begrafenismuziek, een afscheidselegie die erg dicht ligt bij Zimmer’s werk voor The Da Vinci-code. Elizabeth die Jack hier met handboeien aan de Black Pearl hangt om hem zo aan de Kraken te “voederen”?
Na 3’20 wordt de muziek “heldhaftiger”. Snellere percussie, koperblazers, strijkers, ... het doet me wat denken aan “Chevaliers de Sangrael” uit The Da Vinci Code. De opwelling is van korte duur, want vanaf 4’26 brengen koperblazers en later ook de strijkers traag het afscheid-thema, met een militaire percussie eronder).
Vanaf 5’27 horen we even een klabecimbel (met het thema van de Oost-Indische Companie?) (Brengt Norrington hier het hart naar Lord Beckett?)
Rond 6’32 klinkt een sinistere variant op het hoofdthema, dat steeds duidelijker wordt gebracht. De crew van de Black Pearl brengt een heilsdronk op hun “heldhaftige” kapitein (8’03 – het afscheidsthema).
Strijkers en koperblazers brengen langzaam maar zeker meer hoop in het gezelschap (ze kunnen hem terughalen als ze naar het einde van de wereld varen – 8’53). Het optimisme begint terug te keren (9’32) en onder begeleiding van een wel heel speciale gids (die nu eindelijk van zijn appel kan eten), varen we film 3 tegemoet, op een korte, maar toffe versie van de vrolijke-piraten-cello-jig.
(12) He’s a Pirate
Hier ga ik weinig woorden aan vuilmaken. Vreselijke, compleet overbodige track die ik het liefst van mijn cd zou wissen (nu moet ik altijd naar de cd speler rennen van zodra track 11 is afgelopen).
Ik ben geen DJ Tiësto of trance kenner, maar volgens mij hadden er toch veel “betere” remixes kunnen gemaakt worden in plaats van dit oorverdovend, onsamenhangend geweld dat blijkbaar ergens op een thema van Pirates of the Caribbean is gebaseerd.
Dan had ik liever 7 minuten extra score gehad...
--
The good?
- Een paar erg knappe nieuwe thema’s (en ook hun vrij systematisch gebruik), wat dus zeker een verbetering is in vergelijking met de eerste film waar alles uit dezelfde pot kwam.
- Een verderzetting van de stijl uit film 1, dus als je die goed vond, zul je met deze muziek ook tevreden zijn. Verschillende thema’s komen ook terug, wat altijd leuk is (vind ik).
- Bepaalde tracks zijn erg mooi opgebouwd (zoals “Jack Sparrow” en zelfs “The Kraken”, hoewel het bij deze laatste allemaal wat te veel van het goede is).
The bad?
- Een verderzetting van de stijl uit film 1, dus als je die niet goed vond, vermijd dan ook deze cd.
- De manier waarop de muziek in de film gebruikt is. Tracks zijn vaak volledig in stukjes gekapt.
The ugly?
- De DJ Tiësto remix.
En nu afwachten wat Zimmer voor film 3 in petto heeft.